کاهندگی طیفی جنبش زمین در فواصل کانونی نزدیک

کسب اطلاع از نحوه کاهش دامنه امواج لرزه­ای در فواصل نزدیک نسبت به چشمه زمین‌لرزه‌، ﻧﻘش مهمی در تحلیل خطر لرزه­ای دارد. گسترش هندسی، پارامتر اصلی کنترل‌کننده کاهندگی در فواصل کانونی نزدیک (کمتر از 70 کیلومتر) است. برای مطالعه گسترش هندسی موج برشی زلزله­های کم­عمق در فواصل کانونی نزدیک، منحنی کاهندگی تجربی برای دامنه­های طیفی در ناحیه طارم‌- رودبار واقع در منطقه البرزغربی محاسبه شد. برای این تحلیل، از 3122 نگاشت متعلق به 170 زلزله، ثبت شده در فاصله کانونی 10 تا 70 کیلومتری استفاده شد. این زلزله­ها را دو شبکه محلی موقت با حدود چهل ایستگاه در بازه زمانی مارس 2012 تا اکتبر 2014 ثبت کردند. بزرگای گشتاوری زلزله­های انتخابی بین 8/1 تا 2/4 است؛ بنابراین می­توان با اطمینان آنها را به‌عنوان چشمه نقطه­ای درنظرگرفت. به‌کمک الگوریتم Robust Lowess، منحنی کاهندگی یک­تِکه در فرکانس­های متفاوت با استفاده از برازش غیرپارامتری به داده­ها به‌دست‌آمد. با فرض مدل کاهندگی یک­تِکه و با استفاده از رگرسیون، ضریب گسترش هندسی در معادله به‌دست‌آمده از روش طیفی، در فرکانس­های بالاتر از 2 هرتز، حدود 6/1 به‌دست‌آمد. ضریب گسترش هندسی محاسبه شده نزدیک به مقادیر گزارش شده برای بیشتر معادلات جنبش قوی زمین برای رویدادهای کم­عمق قاره­ای (NGA-WEST2 GMPE) است. با میانگین­گیری از مقادیر باقی­مانده دامنه در هر ایستگاه پس از برازش، تصحیح ایستگاهی دامنه برای تک‌تک ایستگاه­ها محاسبه شد. تصحیحات ایستگاهی محاسبه شده به‌طرزآشکاری اختلاف بین الگوی کاهندگی در شمال البرزغربی را در مقایسه با جنوب آن نشان می­دهد. ایستگاه­هایی که در دامنه­های شمالی البرزغربی (دشت گیلان) قرار گرفته­اند، کاهندگی کمتری نسبت به ایستگاه­های واقع در جنوب منطقه نشان می­دهند؛ بنابراین باید در تهیه نقشه­های تحلیل خطر لرزه­ای برای پهنه پرجمعیت گیلان به تفاوت جانبی کاهندگی دامنه امواج لرزه­ای توجه شود.